_w1462_h808_1.jpg)
Lees meer
Ivo De Loo en Roland Speklé, beide hoogleraar Management Accounting & Control, zijn sinds kort als duo academisch verantwoordelijk voor de EMFC-opleiding van de Business Universiteit Nyenrode. Gezamenlijk kijken ze hoe de veranderingen in en buiten het vak de opleiding tot registercontroller raken. “Een controller is vaak de linking pin in een organisatie, met een sterke informatiemakelaarsfunctie.”
Voorheen was er één opleidingsdirecteur bij Nyenrode voor de RC-opleiding, legt Speklé uit. “Nu heeft men die functie opgedeeld in een meer operationele rol en een inhoudelijke.” De Loo: “Er lag veel op het bordje van de RC-opleiding. Er kwamen diverse accreditaties en een beroepsvisitatie aan. Daarnaast volgt medio 2023 het beroepsprofiel voor de registercontroller. Die berg werk was de reden dat we elkaar aankeken en zeiden: ‘zullen we deze rol samen vervullen?’.” Speklé: “We weten dat we elkaar makkelijk vinden en dat er in onze samenwerking een prettige, constructieve dynamiek is.” Lachend: “En dat we elkaar goed remmen als de ideeënstroom te wild wordt.”
Opnieuw vormgeven van de opleiding
Speklé legt uit hoe de opleiding opnieuw wordt vormgegeven: “Je ziet dat het beroep van de controller nogal is veranderd en dat er nieuwe accreditatiekaders zijn vanuit de VRC. Al met al komt er daardoor speelruimte voor verandering. Dat brengt nieuwe energie om na te denken over hoe we de opleiding kunnen vormgeven. Het nadenken daarover doen we niet alleen hoor, maar samen met interne en externe stakeholders. Onder andere met studenten, oud-studenten, docenten, alumni, het curatorium en de VRC. Eigenlijk met iedereen die kijk heeft op hoe we de opleiding kunnen versterken.”
In het proces van hernieuwde vormgeving staat de rol van de registercontroller als linking pin centraal. De Loo: “We wilden proactief aan de slag. We zitten middenin de gesprekken met de stakeholders, die zijn nog niet afgerond. Je gaat pas wat merken van onze inspanningen vanaf het begin van het academisch jaar 2023-2024.”
Het 25-jarig bestaan van de EMFC-opleiding van Nyenrode geeft momentum om de opleiding aan te passen naar de uitdagingen van de huidige tijd, constateren beide hoogleraren. Speklé: “De opleiding zetten we het komend jaar extra in het zonnetje, met meerdere georganiseerde feestmomenten.”
“Wees je bewust van je eigen vooroordelen en verplaats je in een ander.”
Financieel-economisch geweten
Welke veranderingen zien de hoogleraren in het beroep van de registercontroller? De Loo: “Dertig à veertig jaar geleden begon het beroep als het financieel-economisch geweten van een organisatie. De registercontroller wist hoe cijfers tot stand kwamen en hoe deze geïnterpreteerd moesten worden. Vervolgens kwam daar businesspartnering bij. De registercontroller moest naast het management kunnen staan en kunnen meepraten over allerlei zaken en eventueel meebeslissen. Het werkterrein schoof toen meer op naar strategische besluitvorming.” Speklé: “Nu komt daar een laag bij. De registercontroller krijgt uit allerlei hoeken en gaten informatie tot zich en haalt deze ook zelf op. Op basis van managementvragen, maar ook vanuit eigen analyses. De registercontroller filtert die data op bruikbaarheid, kwaliteit en relevantie en levert daar rapportages over af. Daarbij spelen digitale tools een sterkere ondersteunende rol dan voorheen. De registercontroller wordt ook meer een linking pin of, zoals wij het zien, een informatiemakelaar tussen bijvoorbeeld hoger management en dataspecialisten. Vragen die leven in de bestuurskamer moet hij of zij kunnen vertalen naar dataspecialisten. De registercontroller moet de talen van verschillende disciplines en stakeholders weten te spreken om informatie los te krijgen. Je moet dus ook goed weten wat de ander beweegt, wat deze belangrijk vindt en wat er mogelijk is aan informatievoorziening.”
Meer aandacht voor soft skills
Deze nieuwe insteek gaat terugkomen in de opleiding. De Loo: “Maar dan niet via alleen sessies over kunstmatige intelligentie of ICT-ontwikkelingen. Nee, de registercontroller bevindt zich steeds vaker in een multidisciplinair team dat multidisciplinaire problemen krijgt voorgelegd. Dit verweven we in de opleiding. Als linking pin is het voor de registercontroller belangrijk dat hij of zij zich bewust is van de impact die hij of zij kan maken binnen en buiten de organisatie. Dat gaat onder meer over persoonlijke vaardigheden. Spreek ik de taal van mijn stakeholders? Ben ik sociaal vaardig? Ben ik een effectieve communicator? Die vaardigheden wil je hebben om succesvol te zijn als registercontroller.”
Nadenken over maatschappelijke impact
Financieel succes is belangrijk voor organisaties, maar tegenwoordig gaat het ook om maatschappelijke impact. Voor het meten van de maatschappelijke impact is kennis van non-financial reporting nodig. Ook dat wordt meegenomen in het opnieuw vormgeven van de opleiding. De Loo: “De rapportagemethodieken die belangrijk zijn op dat vlak brengen we tijdens de studie zeker naar voren, maar deze zijn nog niet helemaal uitgekristalliseerd in het veld. Belangrijk is dat je als registercontroller niet-financiële gegevens meeneemt in het neerzetten van de structuur van de informatiefunctie. Het meten, rapporteren en bijsturen van maatschappelijke impact gaat door de hele organisatie spelen. Daarom gaan we aandacht besteden aan strategievorming op dit gebied. Nadenken over de maatschappelijke impact is niet iets dat je doet op een verloren moment, maar is idealiter een way of life.” Aansluitend constateert Speklé dat de registercontroller een signaleringsfunctie heeft als het gaat om maatschappelijke impact. “Hoe kijkt de maatschappij naar onze organisatie? Daarvoor moet je het gesprek kunnen aangaan met stakeholders van de organisatie om die maatschappelijke impact te bepalen. Dat gaat verder dan het bespreken van zaken als winst en waardecreatie met aandeelhouders. Ook op niet-financieel vlak ga je in de toekomst trouwens veel meer gevoed worden met datastromen, ook dieper uit de organisatie. Bijvoorbeeld HR-data over diversiteit of werkdruk.”
’Professioneel twijfelen’ mag
De discussie over dat de functie van de controller kan verdwijnen als gevolg van digitalisering, kan wat betreft De Loo en Speklé in de prullenbak. Speklé: “Natuurlijk, de genoemde thema’s leveren schuivende panelen op, maar de linking pin-functie is tijdloos. Daarbij vind ik het belangrijk dat registercontrollers nadenken over hoe hun organisatie, en zij zelf ook aanpassingsvermogen kweken. Hoe kun je een organisatie aanpassen, laten herstellen en heruitvinden als dat nodig is? Daar zit ook scenarioplanning in en het laten vooruitkijken van de organisatie. Dat aanpassingsvermogen brengt op persoonlijk niveau met zich mee dat je je bewust bent van je eigen vooroordelen, dat je je kunt verplaatsen in een ander en dat je je blootstelt aan verschillende inzichten. Je mag professioneel twijfelen over wat de juiste beslissing is. Ik heb iemand voor ogen die alle relevante opvattingen meeneemt in zijn of haar afwegingen. Dat is, gezien de maatschappelijke impact, belangrijker geworden in organisaties.”
Ervaringen van studenten staan centraal
Tot slot hameren De Loo en Speklé dat ze niet voorbij willen lopen aan vakken zoals supply chain management, business law of financial accounting. De Loo: “Maar die vakken worden wellicht wel meer vanuit een meer multidisciplinaire insteek gegeven.” Speklé: “Wat we altijd doen en waar Nyenrode bekend om staat, is het centraal stellen van de ervaringen van de studenten. De studie wordt gevoed door casussen van de eigen organisatie zodat de registercontroller in spe ook daadwerkelijk verandering teweeg kan brengen in zijn of haar organisatie. Daarmee krijgt het programma nog meer impact.”
Naar boven
