Supermarkt De Aanzet_456

DUURZAAMHEID

 
True pricing bij supermarkt De Aanzet

 

Verborgen kosten maken schade in de keten inzichtelijk 


Lees meer

Sebastiaan van Welie_374

Supermarkt De Aanzet rekent op basis van de true price-methode haar klanten ook de verborgen kosten door van watergebruik. Mede-eigenaar Maarten Rijninks hoopt dat het registercontrollers aanspoort om in hun keten te kijken en deze te verduurzamen. “Dit is een goede methode en managementtool om het daadwerkelijk te doen, risico’s te managen en kosten te besparen.” 

 

Maar liefst zesduizend producten liggen er in supermarkt De Aanzet. Wie afrekent bij de kassa, krijgt op zijn bon de rekening gepresenteerd: 15 eurocent verborgen kosten. Een komkommer van 1,39 eurocent bijvoorbeeld, krijgt een opslag van 8 cent. Die opslag kom je in een ‘normale’ supermarkt niet tegen: het zijn de kosten voor watergebruik, vervuiling van water, landgebruik, uitputting van grondstoffen, klimaatverandering (zoals CO2-uitstoot) en onderbetaling. “Het zijn eigenlijk de kosten die partners in de keten elkaar zouden moeten betalen omdat ze op de genoemde gebieden schade oftewel kosten veroorzaken die nu niet in de prijs zit”, legt Rijninks uit.  

 

Zijn supermarkt presenteert die kosten aan de consument en gaat de verborgen kosten weer terug investeren bij de primaire producent, de boer. “Normaliter wil je dat in elke ketenschakel compenseren. Maar omdat we onze huidige groenten- en fruitproducent kennen doen we het nu voor de eenvoud rechtstreeks. In complexe ketens is dat natuurlijk niet gewenst en wil je juist in elke schakel investeren.”  

 

“Ik kan niet tegen onrecht”

Hoe kwam Rijninks erbij een duurzame supermarkt de beginnen? “Ik heb me altijd al beziggehouden met eerlijke handel en biologische producten. Ik heb gestudeerd aan de hogere landbouwschool in Dronten en daarna aan de Wageningen Universiteit. Ik ben consultant op het gebied van biologische landbouw en fairtrade geweest. Ik ben naar verschillende plaatsen over de hele wereld afgereisd. Dan zie je dat wij het ongelofelijk goed hebben, maar dat dat ten koste gaat van een ander elders op de wereld. Ik kan niet zo goed tegen onrecht. Bijvoorbeeld als een product zo goedkoop is dat iemand anders er geen droge boterham aan verdient. Hoe kunnen we dat rechtzetten?”  

 

“Toen Max Havelaar werd opgericht, konden we nog niet de echte prijs van producten uitrekenen. Inmiddels hebben we snelle computers en zoveel data dat dat wel kan. De echte en eerlijke prijs die De Aanzet haar klanten nu kan doorberekenen is zoiets als Max Havelaar in het kwadraat. We doen een analyse van de levenscyclus van producten en rekenen op basis van de true price-methode vervolgens de verborgen kosten uit waardoor je de echte prijs van een product te weten komt.”  


Het zijn eigenlijk de kosten die partners in de keten elkaar zouden moeten betalen omdat ze op de genoemde gebieden schade veroorzaken” 

Martin Rijninks

Martin Rijninks, mede-eigenaar van De Aanzet

Laat de impact uitrekenen

Dat gebeurt vanuit de drive om de wereld duurzamer te maken, maar De Aanzet wil ook als voorbeeld dienen. Rijninks: “We laten zien dat het kan. Wij hebben de berekening vanuit onze producten gedaan, maar grotere bedrijven kunnen de impact van hun bedrijf op de maatschappij uitrekenen. Dat heeft ABN AMRO ook gedaan. Als je gaat meten waar die impact het grootste is, dan weet je ook meteen waar je de meeste impact kunt maken en waar je aan de slag kan. Is dat op het gebied van het klimaat, de leefomstandigheden of op een van de andere duurzame doelen van je bedrijf. Die kunnen dan synchroon lopen met de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Als uitzendconcern heb je wellicht meer met mensen. Daar hoort bijvoorbeeld het duurzaamheidsdoel reduced inequalities bij. Als frisdrankfabrikant kan het om de grondwaterspiegel gaan en hoe je deze op peil houdt voor mensen in de omgeving. Dat hoort bij het duurzaamheidsdoel clean water. ABN AMRO heeft een geïntegreerde winst- en verliesrekening laten maken door Impact Institute, een spin-off van True Price. In de geïntegreerde winst- en verliesrekening worden ook maatschappelijke kosten en baten meegenomen. Bij True Price en Impact Institute zitten veel data-analisten en wiskundigen die dat kunnen doen.”  

 

Risicomanagement op orde

Bijkomend voordeel is dat het bedrijf zodoende zijn risicomanagement op orde kan maken. “Je ziet precies op basis van de eerlijke prijzen in jouw keten, waar het probleem ligt. Het wordt dan zaak de keten op orde te krijgen en natuurlijk kan je beginnen met impacts die relatief eenvoudig zijn en ook je eigen kostenstructuur beïnvloeden. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Je kunt zo ook direct impact maken op de omgeving. Ook dat is dan marktwerking. Je kijkt waar je het meest efficiënt in de keten impact kan maken. Je kijkt bijvoorbeeld bij een leverancier of deze zijn zaakjes op orde probeert te krijgen. Het uiteindelijke doel is om geen verborgen kosten meer in je keten te hebben.”  

 

De berekeningsmethodiek van True Price wordt dit jaar openbaar, stelt Rijninks. “Het wordt open source, waardoor iedereen kan bijdragen om de methode te verfijnen.”

De aanzet

Van negentig procent van het brood bij De Aanzet is de eerlijke prijs al berekend. “De implementatie kost veel tijd.”

Aan de andere kant

De Aanzet werkt samen met onderzoekers van de universiteit in Wageningen. “Bijvoorbeeld om de communicatie over echte en eerlijke prijzen verder te ontwikkelen. Binnenkort gaan we met andere Nederlandse onderzoeksinstituten ook aan andere onderwerpen werken. Bijvoorbeeld aan de systematiek om de verborgen kosten zo goed mogelijk op boerderijniveau te compenseren.”

 

Rijninks staat open voor dit soort samenwerkingen. “Ik gaf in het verleden leiding aan de Natuur Winkel Organisatie. Nu sta ik aan de andere kant.


Ik wil het initiatief van onderop laten groeien. We gaan uit van eigen kracht, maar staan open voor samenwerking. Ook als registercontrollers ons zouden willen helpen. We hebben niet de middelen om voor dit soort diensten te betalen, maar partners krijgen daar wel een hoop kennis voor terug. Wat ik merk is dat veel partijen ons benaderen. Onze aanpak heeft als innovatie aantrekkingskracht. Dat heb ik ook liever dan dat ik continu mensen moet zien te overtuigen. Als belangstellenden naar ons komen, hebben ze ook de drive om de methodiek echt op te pakken.”  

 

Tachtig procent over vijf jaar

Van zesduizend producten de eerlijke prijs berekenen gaat niet van de een op de andere dag, constateert Rijninks. “Dat heeft tijd nodig. We zijn gestart met circa zestig procent van onze aardappelen, groente en fruit. Van het brood ongeveer negentig procent. De implementatie kost veel tijd en is eigenlijk een continu proces. Over vijf jaar streeft De Aanzet naar tachtig procent van het totale assortiment van zesduizend producten. Dat betekent dat veel leveranciers van A-merken ook in hun keten moeten duiken om hun impact na te gaan. Daar zit een zekere uitdaging in. Maar dat het kan, laten we zien. Het is ook nog zo dat ik na twee maanden open te zijn geweest, kan zeggen dat het tot nu toe geen verkeerde investering is. Gelukkig heeft de echte prijs ook vanuit politiekperspectief de wind in de zeilen. Ik werd vorige week door het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit benaderd om mee te denken in een te starten true price community.”  

 

Methode leent zich voor huidig economisch systeem

De markt moet zijn werk gaan doen in het voordeel van duurzame doelen. “Om een fictief voorbeeld te noemen: Als je in de winter uit een ver land ingevlogen sperziebonen uit de supermarkt haalt voor 7,95 euro, dan doe je dat wellicht nog. Maar als de verborgen kosten de prijs van het product opdrijven naar 17,95 euro, ga je andere keuzes maken. De true price-methode leent zich om toe te passen in het huidige economische systeem. Met de verborgen kosten die de klanten betalen, investeren we in het verlagen van diezelfde verborgen kosten bij boeren in Nederland. Op bedrijfsniveau kijken we dan naar wat hun impact is en hoe we die impact kunnen verminderen. Bijvoorbeeld op hun eigen grondgebruik of hun watervoorziening.”  

 

 

“In alle ketens zijn verborgen kosten"

 

 

Achttien punten van true price

True price gaat verder dan de acht impactgebieden die De Aanzet nu hanteert. “In totaal zijn er meer impactgebieden. Bijvoorbeeld ook het verlies aan biodiversiteit kan worden meegenomen. Het is belangrijk om met de gebieden te starten die in jouw keten impact veroorzaken.” Wat zou een registercontroller met de methode en het verhaal van De Aanzet moeten? “Ik zit in de voedselketen, maar in alle ketens zijn er verborgen kosten. Als ABN AMRO haar ketens kan doorlopen op die verborgen kosten, dan kan elke organisatie dat. Ik zie daar, vanuit financiën, ook een belangrijke rol voor de RC’er. Die kan true pricing oppakken om een organisatie te laten werken aan duurzaamheid en risicomanagement.”

 

Risico’s worden minder

Wie de verborgen kosten aanpakt, ziet meteen dat de risico’s minder worden, stelt Rijninks tot slot. “Voor de CFO is het meteen een instrument om de stakeholders in de keten in kaart te brengen en om nieuwe, duurzame businessmodellen te genereren. Natuurlijk, bij mij speelt bevlogenheid voor dit thema. Maar ik ben ook gewoon ondernemer. Als je er geen geld aan kunt verdienen, gaat het niet vliegen. De duurzame businesscase is dus wat mij betreft een must.”  

Naar boven 


Supermarkt De Aanzet

10/13
Loading ...