Barbara Baarsma

Een lange reeks aan prominenten, waaronder Jan-Peter Balkenende, Paul Polman, Corien Wortmann-Kool, Ingrid Thijssen, Barbara Baarsma en Peter Bakker, hebben zich aan de stichting verbonden. “Waar is het gedachtegoed begonnen?”, herhaalt Mulder de vraag. “Eigenlijk al de Rio 20+-bijeenkomst van de Verenigde Naties waar de basis werd gelegd door de Sustainable Development Goals. Die zijn in 2015 door de Verenigde Naties geadopteerd. Ik was destijds ook lid van een EU-werkgroep ‘The Economics of Ecosystems and Biodiversity’ die bekeek hoe we de schade aan natuur konden waarderen. En, in diezelfde tijd besloten we in het kader van de Worldconnectorsvereniging, waar ook Adrian de Groot Ruiz en Michel Scholte lid van waren, hieraan aandacht te besteden. Dat leidde tot de oprichting van True Price, een sociale onderneming die tot op de dag van vandaag als doel heeft om de echte prijs van producten door te berekenen. Daarin zitten dus ook de sociale kosten van bijvoorbeeld extreem lage lonen of een onveilige werksituatie, en ook kosten voor het milieu, zoals luchtvervuiling of klimaatverandering.”

Breder dan advies

Als spinoff van True Price kwam er het adviesbureau Impact Institute dat ondernemingen bijstaat in het vinden van een manier om hun impact op de maatschappij te meten. Onder de klanten bijvoorbeeld ABN AMRO en Alliander. Mulder: “Weer daaruit ontstond de Impact Economy Foundation, ook omdat we wilden dat deze beweging breder werd dan alleen een adviesbureau.” Mulder was mede-oprichter en werd voorzitter van het stichtingsbestuur. Hij was tot en met 2006 directeur-generaal Group Risk Management bij ABN AMRO, maar was ook bestuursvoorziter van het Global Reporting Initiative (GRI) en was betrokken bij het World Business Council for Sustainable Development en Global Compact. Hij is ook mede-oprichter en bestuursvoorzitter van SDG Nederland. “Met Impact Economy Foundation proberen we de volgende generatie rapportages tot stand te brengen die rekening houden met, maar ook daadwerkelijk een prijs geven aan de positieve bijdragen en negatieve impacts van een organisatie op de maatschappij.”

“Ik heb een oprechte wens om de planeet beter achter te laten dan dat ik hem heb aangetroffen”

Impact op de balans

Impact een prijs meegeven is volgens Mulder wezenlijk anders dat wat de IFRS Foundation doet. “Die heeft een consultatie gedaan van haar Sustainability Reporting. Het is goed dat IFRS die beweging maakt, maar zij redeneren dat de verkeerde effecten van bijvoorbeeld de impact van een organisatie op klimaat uiteindelijk wel linksom of rechtsom op de financiële balans terechtkomen. Waar wij juist dat beslag op een van de zes kapitalen – natuurlijk, financieel, geproduceerd, intellectueel, menselijk, sociaal en relationeel kapitaal – nu al doorrekenen. Ook om de verantwoordelijkheid te pakken en je keten te verduurzamen. Zo ver wil IFRS voor nu nog niet gaan. Wij vinden dat juist belangrijk omdat je hiermee ook je toekomstige beslag op een van de gebieden meeneemt in je besluitvorming. Bijvoorbeeld bij investeringsbeslissingen. Daarnaast willen we niet wachten totdat effecten zichtbaar zijn op een financiële balans, maar vinden we dat er – zeker vanwege de urgentie van klimaatverandering – nu al actie moet worden ondernomen.”

Planeet beter achterlaten

“Waarom ik zo betrokken ben bij dit onderwerp?”, zegt Mulder. “Vanuit een oprechte wens om de planeet beter achter te laten dan dat ik hem heb aangetroffen. Vanuit mijn functie als risk manager was ik vroeger altijd al meer met morgen, dan met vandaag bezig. Dat wens ik registercontrollers ook toe. De traditionele controller die alleen maar zijn knopen telt of die van zijn cliënt, heeft geen toekomst. Alleen de achteruitkijkspiegel hanteren krijgt voor organisaties minder waarde. Ook omdat ze midden in de veranderingen zitten. Mensenrechten, biodiversiteit, de klimaatadaptatie, de energietransitie, het sourcen van middelen, materialen en mensen… Je ziet dat organisaties daar opnieuw hun weg in moeten vinden. De druk op organisaties is, zeker na het Shell-vonnis, nog nooit zo hoog geweest. Ze liggen onder een vergrootglas om het goede te doen en het slechte te laten. Hoe ze dat moeten doen, ligt als levensgrote vraag op tafel bij raden van bestuur, bij CFO’s en eigenlijk ook bij registercontrollers. Wij willen daarbij helpen. We creëren een ecosysteem waarin we partners aan elkaar linken, van elkaar leren en reporting-standaarden neerzetten. Van ego’s gaan we naar eco’s.”

“De traditionele controller die alleen maar zijn knopen telt of die van zijn cliënt, heeft geen toekomst”

Tegelijkertijd zie je vanuit de Europese Unie en met name de Europese Commissie duurzame standaarden ontstaan. Zoals de Sustainable Finance Disclosure Regulation. Ook die hebben hun impact op allereerst financiële instellingen die eisen weer neerleggen bij de ondernemingen waar ze krediet aan verlenen. Daarnaast heb je vanuit de Europese Unie de Corporate Sustainability Reporting Directive. Dat is de opvolger van de nu vigerende Non-Financial Reporting Directive uit 2014. Vanaf 2023 moet een grote groep bedrijven verplicht gaan rapporteren over duurzaamheidsbeleid en prestaties. Kortom, een hoop ontwikkelingen komen bij elkaar. Wij proberen die ook bij elkaar te brengen in een reporting-stelsel dat in de praktijk gebruikt kan worden.”

Inclusieve benadering

Wie oog heeft voor de impact die zijn organisatie genereert, is ook beter af, schetst Mulder. “Simpelweg omdat je beter in beeld hebt wie je stakeholders zijn en op welke kapitalen je ongewenste negatieve en gewenst positieve effecten hebt. De berekeningen van die impact mogen samenkomen in een maatschappelijke jaarrekening. In die jaarrekening is het niet hosanna of kommer en kwel. Nee, je geeft er een realistisch beeld van de worstelingen die je hebt en de afwegingen tussen financiële en niet-financiële waarden. En je vermeldt er als organisatie wat je doet om negatieve effecten op de zes kapitalen tegen te gaan. Daarbij kies je voor een inclusieve benadering van je stakeholders. Wat vinden jullie van onze strategie? Dat geeft je dan weer een license to operate in de maatschappij. Omdat je samen optrekt met je partners, financiers, leveranciers en andere stakeholders.”

“Ik zie registercontrollers als de vangrails waarbinnen de ondernemingen op de weg rijdt”

Kom nu alvast in actie

Registercontrollers hebben hierbij een belangrijke rol te spelen, stelt Mulder. “Ik zie hen als de vangrails waarbinnen de ondernemingen op de weg rijdt. Ze hebben de interne en externe risico’s in beeld, houden de ondernemingen op koers op de strategische richting voor de toekomst en weten waar hun onderneming waarde creëert. Chief Value Officer dus. Het traditionele management control gaat ervan uit dat je het huis op orde moet hebben. Maar wat heb je er aan als het huis op orde is als je buurt in brand staat? Verrijk het vak van management control daarom met niet-financiële waarden. Moderniseer management control en monetariseer impact. Dat maakt het vak nog interessanter dan het al is. Registercontrollers kunnen beoordelen of hun onderneming future fit is. Zijn er activa, oftewel stranded assets, die het risico lopen om snel in waarde te kunnen dalen als gevolg van de klimaatcrisis? Wat moet er gebeuren om dat te voorkomen? Ga niet wachten op wetgeving, kom nu alvast in actie.”