Foto's: Fotopersbureau Bert Jansen

Van Baarsen begint met een geschiedenisles. “Duurzaamheid speelt al een rol sinds de oprichting. In 1952 wordt Stichting Natuurpark de Efteling opgericht. In de benaming zit al het woord natuur. De stichting wordt in eerste instantie opgericht met als doel de lichamelijke ontwikkeling en ontspanning van de inwoners van Loon op Zand te bevorderen. Om vervolgens in de toekomst meer publiek te trekken ontstaat het idee van het Sprookjesbos, die kunstenaar Anton Pieck ontwerpt. Hij had al de visie dat het Sprookjesbos langer dan tien jaar moest blijven bestaan. Er moest met duurzame materialen worden gebouwd en natuurlijk altijd scheef. Peter Reijnders bracht vervolgens de sprookjes tot leven met techniek. Samen met burgemeester Reinier van der Heijden zijn zij de drie oprichters van de stichting.”

Holle Bolle Gijs ziet het levenslicht

Het is vervolgens Reijnders die het met idee van Holle Bolle Gijs op de proppen komt. Van Baarsen: “Hij had al snel door dat de bezoekers van alles op de grond lieten vallen. Holle Bolle Gijs is eigenlijk niets meer dan een pratende prullenbak, maar deze is dankzij zijn beroemde uitspraak ‘dank u wel’ uitgegroeid tot een icoon waar kinderen graag hun papier in gooien. Het draagt ook enorm bij om het park schoon te houden. Een perfect voorbeeld van onze zorg voor de omgeving en duurzaamheidsgedachte.”

Investeringen in biodiversiteit

In het behalen van het optimale resultaat voor de stichting spelen investeringen in biodiversiteit een grote rol. “Als financiële man kan ik over sommige onderwerpen zeggen: wat levert ons dat financieel gezien op? Maar wij kijken naar het geheel en de kwaliteit die we bieden. Waardering en beoordeling zijn enorm belangrijk. Daarom meten wij elke dag wat de gasten van ons vinden. Afgelopen jaar gaven zij ons gemiddeld een 8,6. Onze missie is dat wij naar een 9+ willen halen. In die algemene waardering spelen biodiversiteit en natuur een grote rol. Onze natuurrijke omgeving wordt nog altijd het best beoordeeld. Om die 9+ dus te kunnen halen, is het wel noodzakelijk om hierin te blijven investeren.”

“Wij moeten beter kunnen sturen op basis van duurzaamheidsinformatie en kunnen zien of wij onze doelen behalen.” 

Aanzet tot energiebesparing

Bij elke investering die de Efteling doet, wordt duurzaamheid meegenomen. Van Baarsen: “Wij zijn een park dat al zeventig jaar bestaat. Dus elke keer als wij een modificatie doorvoeren, kijken we wat we aan verduurzaming kunnen doen. Bijvoorbeeld: De ledverlichting van de Droomvlucht draagt niet alleen bij aan de duurzaamheid maar heeft ook de beleving verrijkt.” Daarnaast heeft het park afgelopen jaar flink geïnvesteerd in zonnepanelen. “Wij hebben op het parkeerterrein carports gebouwd en boven op die carports hebben wij 12.500 zonnepanelen aangelegd. Later dit jaar volgt fase twee en leggen we bijna 12.000 zonnepanelen aan. In totaal wekken we straks bijna 35 procent van ons huidige energiegebruik zelf op. Dat is een enorme stap in de juiste richting.”

CO2-neutraal

De Efteling heeft het streven om in 2030 CO2-neutraal te zijn in Scope 1 en Scope 2 en hoopt in 2032 klimaatpositief te zijn. Van Baarsen: “Een volgende stap is het aanleggen van nog meer zonnepanelen, maar wij hebben ook te maken met onze bezoekers. Met name hoe zij naar ons toekomen. Dat doen ze veelal nog met de auto. Wij hebben een grote hoeveelheid laadpalen waar bezoekers gebruik van kunnen maken, maar nog lang niet iedereen rijdt elektrisch. We stimuleren een bezoek met het OV zoveel mogelijk door bijvoorbeeld combideals aan te bieden met Arriva en NS. Er rijden veel bussen tussen station Tilburg en het park, maar het aandeel bezoekers dat het met het OV komt, is beperkt. Daarnaast is onze fietsenstalling gratis en komen veel abonnementhouders uit de buurt. We hopen dat steeds meer mensen op de fiets naar de Efteling komen.”

Voor iedereen toegankelijk

Niet alleen duurzaamheid en biodiversiteit spelen een grote rol bij de Efteling, ook maatschappelijke betrokkenheid vindt het attractiepark heel belangrijk. Van Baarsen: “Wij willen toegankelijk zijn voor iedereen, ook voor gasten met een beperking. Als wij een attractie bouwen denken we: hoe kan de gast met een beperking er ook van genieten? Wij nemen die randvoorwaarden mee in de investering. De meeste attracties zijn voor iedereen toegankelijk, al moet je soms een klein stukje kunnen lopen. Als er namelijk iets gebeurt in een attractie, moet die ontruimd kunnen worden. De Droomvlucht is niet volledig toegankelijk, maar daar heeft een oud-medewerker een virtuele ervaring voor bedacht. Degene die niet mee naar binnen kan, kan de vr-bril opzetten en die bril is geschakeld met de gondel waar de rest van de familie in zit. Zo kun je deze attractie alsnog gezamenlijk beleven.”

Een wereld te winnen

Op het vlak van duurzaamheidsverslaggeving en met de introductie van de CSRD op 1 januari 2025, valt er bij de Efteling nog een wereld te winnen, zegt Van Baarsen. “Wij maken al duurzaamheidsverslagen, maar dat is veelal handwerk. Waar ik naartoe wil is dat wij kpi’s definiëren en wij deze vervolgens vullen. Dat we op basis daarvan ook continu kunnen meten. Ik doe dat niet alleen om te voldoen aan de wet- en regelgeving. Wij moeten er zelf ook iets aan hebben. Wij moeten ook beter kunnen sturen en kunnen zien of wij onze doelen behalen. Wij proberen om de duurzaamheidsdata en -informatie digitaal vast te leggen. Zodat de accountant op die systemen kan steunen. Op financieel vlak kan de accountant dat al met ons ERP-systeem, maar daar moet de niet-financiële data straks nog bijkomen.”

“Wij maken al duurzaamheidsverslagen, maar dat is veelal handwerk.”

Het goede voorbeeld geven

Van Baarsen ziet zichzelf als een aanjager in de duurzaamheidsgedachte van de Efteling. “Ik was de eerste die elektrisch ging rijden. Ik heb tegen de directie gezegd: als wij CO2-neutraal willen worden, moeten wij bij onszelf beginnen. Dan moeten wij het goede voorbeeld geven. Dat betekent soms financieel wel een investering en het leidt tot hogere kosten. Want de aanschafwaarde van een elektrische auto was destijds nog hoger dan een diesel- of benzineauto. Maar ik vond wel dat wij deze stap moesten zetten. Ook omdat het uiteindelijk de norm wordt en wij ervoor zorgen dat wij minder CO2 uitstoten. Wij stimuleren duurzaamheid ook richting onze medewerkers. Via een fietsplan kunnen zij een elektrische fiets aanschaffen om van hun huis naar de Efteling te fietsen. Al heel veel medewerkers hebben daar gebruik van gemaakt.”

Continu verbeteren

De financieel directeur vindt het belangrijk dat duurzaamheid een belangrijk onderwerp blijft op de agenda van de directie. “Ik denk telkens na over hoe wij kunnen verbeteren. Door de dag op een andere manier te beginnen, kunnen wij al besparen. Elke attractie wordt ’s ochtends opnieuw opgestart. Als je al die attracties tegelijk opstart, zorgt dat voor een enorme piekbelasting. Door dat geleidelijk te doen, is die piek al een stuk lager. Bij de ene attractie is dat makkelijker dan de andere, maar op die manier denken wij wel continu na over hoe wij kunnen verbeteren.”