Controller van de toekomst
“Als registercontroller moet je weten hoe je gedrag beïnvloedt”
De registercontroller van de toekomst moet niet alleen kennis hebben van de financiële processen in een organisatie. “Ook moet hij of zij vaardigheden ontwikkelen om een goede adviseur te kunnen zijn voor het management en directie.” Dit stelt Jerryt van den Born, adviseur Bedrijfsvoering en Control bij Het Zuiderlicht Managementadviseurs en initiatiefnemer van het congres Controllers van de Toekomst.”
Lees meer
Het vak van registercontroller komt voort uit het vak management control, beschouwt Van den Born. “Dat tweede gaat over het gedrag van mensen beïnvloeden om zo doelen van een organisatie te realiseren. De registercontroller heeft hierin ook een belangrijke rol. Maar als ik terugkijk naar mijn opleiding tot registercontroller, heb ik niks geleerd over gedrag. Over hoe gedrag werkt of over hoe je mensen kunt beïnvloeden.”
Betere rechterhand
Voor de registercontroller van de toekomst is het dus zaak dat hij of zij zich hierin gaat verdiepen. “Je moet snappen hoe gedragsbeïnvloeding werkt, zodat je het goed kunt inzetten. Ook moet je de vaardigheden (je eigen gedrag) ontwikkelen om een betere rechterhand te worden. Als registercontroller is het natuurlijk zaak dat je je vak snapt. De boekhouding, de cijfers, de analyses en de rapportages. Dan heb je het over de waarheid die zwart op wit staat. Maar dat moet je ook over kunnen brengen. Op het juiste moment, met de juiste toon en tegen de juiste personen om tot andere of betere besluitvorming te komen. Het is een onderwerp waar ik vaak over praat met CFO’s en andere financials. Zij geven allemaal aan dat hier nog een wereld is te winnen.”
Omgaan met ethische dilemma’s
Van den Born ziet dat er op opleidingen structureel meer aandacht komt voor gedrag en intervisie. “En dat is ook nodig. Als registercontrollers hebben we tegenwoordig veel te maken met ethische dilemma’s. Over geld, duurzaamheid en wat je wel en niet kunt maken als organisatie. Als je dan niet hebt geleerd hoe je als medewerkers in een organisatie met elkaar lastige casuïstiek bespreekt, laat staan dat je het überhaupt bespreekt, heb je harde noten te kraken. Het is een vaardigheid die je kunt leren en die ontwikkeling vindt plaats, maar er is nog veel meer nodig.”
“Registercontrollers moeten handvaten meekrijgen om de directie en het management van advies te kunnen voorzien.”
Toolkit verbreden
Het is namelijk ook nodig dat registercontrollers handvaten meekrijgen hoe zij de directie en het management van advies kunnen voorzien. “Dat gaat over het snappen van hoe de dynamiek tussen mensen werkt”, stelt Van den Born. “Mensen kunnen schrikken. Als je schrikt en in een stressreactie komt, kun je bijna niet meer rationeel denken. Veel registercontrollers weten niet hoe dit werkt. Als je het weet, dan kun je het waarnemen en daarop reageren. Dan weet je: ik moet nu stoppen met rationeel praten en zorgen dat de ander wat tot rust komt. Dan kun je schakelen tussen de verschillende interventies. Het is een heel waardevolle toevoeging aan onze toolkit als je dit soort vaardigheden traint. En het is bijna net zo analytisch als de andere vaardigheden die we bezitten voor het harde financiële proces. Alleen dit gaat over mensen. Het is zeker niet zo dat je de analyses loslaat. Daar zijn wij goed in. Je voegt er iets aan toe om nog effectiever te worden als adviseur.”
_w658_h676_1.jpg)
Over Jerryt van den Born
Van den Born, die zichzelf beschrijft als ‘een nuchtere noordeling’, studeerde bedrijfskunde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Na zijn studie ging hij aan de slag bij DUO, toen nog IB-Groep. Daar begon hij aan zijn opleiding tot registercontroller en ondertussen stapte Van den Born over naar Deloitte, waar hij consultant was. Van den Born begon jaar vijf geleden als zelfstandig adviseur en sloot zich aan als lid van de coöperatie Het Zuiderlicht. “Hierin werken twaalf zelfstandig ondernemers samen onder één vlag. Wij brengen de mix samen van economie en sociologie. We hebben expertise over de harde kant van onder andere de controllerswereld, maar ook hoe het onderwater verandert en wat daarin de dynamiek is voor de mensen.”
Het is een mensenvak
Het vak van registercontroller is hiermee een mensenvak, vervolgt Van den Born. “Maar dat ontkennen we nog een beetje. Controllers zijn het niet gewend. Onze historie komt, om het een beetje te chargeren, uit de boekhouding. Het zijn medewerkers op een kamertje met een Excelsheet voor zich op het beeldscherm. Het vak trekt relatief veel mensen die wat introverter zijn en die het leuk vinden om van achter hun bureau analyses te maken. Om dan de business in te stappen, is een drempel. In steeds meer organisaties wordt het als eis gesteld, maar het is niet iets wat een registercontroller altijd van nature in zich heeft.”
Eigen glazen plafond
Voor registercontrollers met ambitie is het een noodzaak om zich te verdiepen in het gedrag van mensen en hoe de dynamiek tussen mensen werkt. “Als je dit namelijk niet ontwikkelt, en nu quote ik een CFO, dan word je je eigen glazen plafond. Je kunt dan nog prima een functie vervullen binnen een organisatie, maar waarschijnlijk niet die van registercontroller. Het maken van analyses en rapportages is namelijk onderhevig aan automatisering en robotisering. Hiermee wordt dit deel dus op termijn overbodig. Heb je ambitie en wil je doorgroeien, bijvoorbeeld naar de rol van CFO, dan moet je dit ontwikkelen.”
“Voor registercontrollers met ambitie is het een noodzaak om zich te verdiepen in het gedrag van mensen en hoe de dynamiek tussen mensen werkt.”
Interactie is niet te automatiseren
Niet meegaan in de ontwikkeling maakt je indirect overbodig, stelt Van den Born. “Het laatste wat te automatiseren is, is interactie onderling tussen mensen. Als je kijkt naar beroepen die het minst kwetsbaar zijn voor automatisering en robotisering, zijn het de kunstenaars en therapeuten. De analyses, cijfers en rapportages worden door de huidige ontwikkelingen steeds beter. De kwaliteit daarvan gaat omhoog. Als registercontroller kun je daarmee de adviesfunctie vervullen. Omdat we betere tools hebben, waar we minder tijd kwijt aan zijn, komt er meer tijd voor het advies. En als we dat aspect ontwikkelen, kunnen we toegevoegde waarde blijven leveren.”
Van den Born besluit zijn verhaal met een advies. “Volg als registercontroller eens echt een training, bijvoorbeeld over visuele marketing. Om zo te leren hoe je rapportages vormgeeft en wat voor processen dat in gang zet in een brein. Door het te doen zonder deze kennis, kun je mensen beïnvloeden op een manier die je mogelijk niet wilt. Maar daar ben je je niet van bewust en dan ben je eigenlijk onbewust onbekwaam. Ik zeg niet dat je bewust iedereen moet gaan manipuleren met je rapportage, maar je moet je minimaal bewust zijn van je onbekwaamheid en dat je invloed kunt uitoefenen op hoe dingen worden ontvangen.”
Naar boven
