Barbara Baarsma

In een veranderend speelveld voor controllers is het noodzakelijk dat de VRC mee kan blijven gaan. Hartmann: “Voor controllers zijn er nationaal en internationaal allerlei beroepsverenigingen en opleidingsinstituten. Het is belangrijk voor de VRC om zich binnen zo’n competitief en dynamisch veld te positioneren. De VRC en de RC-opleiding zijn uniek in de wereld, maar er zijn een paar echte uitdagingen om het RC-beeldmerk nationaal en internationaal zijn waarde te laten behouden. Dat vraagt om een actieve vereniging. Het laatste waar we behoefte aan hebben, is een slapende vereniging. Ik geef dan als voorbeeld vaak de ANWB die een miljoen leden heeft, maar die wellicht alleen nog lid zijn omdat ze vergeten zijn hun abonnement op te zeggen.”

Afstand tussen bestuur en leden verkleinen

Volgens Hartmann kunnen het bestuur en de leden van de VRC nader tot elkaar komen en is dat ook nodig. “Er is altijd de dreiging van afstand tussen beiden. Bijvoorbeeld omdat de leden de ontwikkelingen in het werkveld niet steeds kunnen bijhouden of omdat het bestuur actief een aantal ontwikkelingen in gang zet en de leden graag wil meekrijgen. Het besturen van een semi-vrijwilligers vereniging vraagt altijd om het balanceren van de drang tot vernieuwing en verbetering en het handelen in het belang van de leden. Wat betreft beroepsverenigingen heb ik geleerd dat dit gebaat is bij checken en dubbelchecken. Veel leden betekent veel meningen die ook aan verandering onderhevig zijn. Daar moet veel meer aandacht voor komen dan er nu is.”

Installatie ledenraad

De werkgroep waar Hartmann voorzitter van is adviseert de installatie van een ledenraad. “We moeten met onze leden op een constructieve manier over de toekomst van de vereniging kunnen praten. Dat vraagt om een actieve betrokken verzameling leden waarmee een dialoog wordt aangegaan. Zonder een actieve dialoog is het voor het bestuur niet goed mogelijk om met voorstellen te komen die de belangen van de leden goed dienen. Omgekeerd krijgen leden het idee dat het bestuur te ver van hen is verwijderd. Het lijkt de commissie dus van belang dat het bestuur de relatie met de leden actief gaat onderhouden via een ledenraad.”
“Wat ons betreft is dat een eerste stap, die het mogelijk maakt allerlei andere vraagstukken van beleid en governance in een constructieve context te bespreken en regelen. Het is wellicht een grote stap, maar het is wel noodzakelijk om deze te nemen. De governance van de vereniging is nogal achtergebleven bij de grote groei in ledental van de laatste decennia.”

Juridische mogelijkheden

Er zijn juridisch gezien verschillende mogelijkheden wat betreft de bevoegdheid van een ledenraad. Hartmann: “Een ledenraad kan diverse bevoegdheden hebben en het is van belang deze goed in te richten. Het gaat daarbij om vragen over de keuze van bestuursleden maar ook over de samenstelling van de ledenraad zelf. Daar bestaan nogal wat opties.”
De inrichting van de ledenraad en de vormgeving van de werkwijze hebben prioriteit. “Het is binnen verenigingen als de onze niet wenselijk dat besluiten te veel afhangen van toevallige aanwezigheid van leden of de luim van de dag. De VRC staat voor een aantal belangrijke keuzes en het is van belang dat de leden de omvang en het belang van de keuzes kennen. Een ledenraad is als zodanig geen oplossing voor alles, maar wel een belangrijke eerste stap om een goede planbare en gecoördineerde dialoog tussen leden en bestuur te kunnen voeren. Er zijn nu al heel veel leden die iets kunnen inbrengen in de vereniging. Dat is heel positief. Maar we moeten die inbreng beter kanaliseren en versterken.”

“De VRC bevordert de economische en maatschappelijke waarde van de RC-titel. Juist die bevordering vraagt om continue bestuurlijke actie.” 

NBA als voorbeeld

Vergelijk de VRC qua grootte maar met een klein dorp, zegt Hartmann. “Elk klein dorp heeft behoefte aan regels en structuren gericht op het gezamenlijk belang. Daar is in deze vereniging de laatste decennia niet voldoende in geïnvesteerd. Vergelijk het met de NBA. Die is een stuk groter, maar wel vergelijkbaar, en heeft de laatste decennia enorm geïnvesteerd in de interne structuur. Daarmee bedienen ze verschillende groepen accountants in verschillende delen van het vakgebied en zijn ze een sterke stem naar buiten.”

Waarde van de RC-titel

Het mission statement van de VRC luidt: 'De VRC bevordert de economische en maatschappelijke waarde van de RC-titel'. Juist die bevordering vraagt om continue bestuurlijke actie, stelt Hartmann. “Het bestuur moet alles doen om de waarde te bevorderen, maar daarvoor is het onontbeerlijk waar de leden die waardetoevoeging ervaren. De diversiteit aan wensen over wat de vereniging doet, wat daarin gedeelde en verdeelde belangen zijn, en wat moet worden geprioriteerd, vraagt om verbeterde dialoog.”

“De VRC is geen algemene en rustige ANWB en zal ook niet snel een specifieke en activistische vereniging worden zoals een Farmer’s Defence Force. De VRC zit daartussenin en heeft de uitdaging om de waarde van de finance functie steeds opnieuw uit te dragen. Omdat deze functie niet uniek is voor Nederland en de RC niet zoals de RA verankerd is in de wet, vraagt dat om krachtig en actief beleid. Als vereniging hebben we, met het bestuur voorop, een heel belangrijke missie om daar keuzes in te maken.”

Ambitie nodig

De VRC heeft haar missie en strategie onlangs herzien en daarin staat een duidelijke richting beschreven. “Dat implementeren vergt ambitie bij het bestuur, maar ook bij de leden. Het zou goed zijn als meer leden actiever worden. Intussen is er ook een grote diversiteit in leden, waarvoor het lidmaatschap van de VRC waarschijnlijk verschillende betekenissen heeft. Cruciaal lijkt het me dat de VRC nog aantrekkelijker wordt voor jong talent, net afgestudeerden. Dan is het heel belangrijk dat er een enthousiasmerend verhaal komt te liggen, dat door het bestuur en de leden wordt uitgedragen. Internationalisering, deelname aan de maatschappelijke en wetenschappelijke discussies over financiering in de zorg, de dominantie van AI en aansluiting op academisch onderzoek is cruciaal.”

Relatie impuls geven

Een ledenraad moet de relatie tussen het bestuur en de leden een constructieve impuls geven en intensiveren. Hartmann: “Zodat er op een meer continue basis over de strategische doelstellingen wordt gesproken en de implementatie hiervan. Het advies aan het bestuur is nu om goed te kijken hoe een ledenraad kan worden geïnstalleerd. Transparante uitleg aan de leden en een beroep doen op leden laten ons deze stap zetten, denk ik.”